Sau 30 năm có mặt tại Việt Nam, BlueScope - thương hiệu tôn mạ đến từ nước Úc đã góp phần tạo nên những xu hướng mới về công nghệ cho thị trường này. Vì sao doanh nghiệp có được thành tích đó trong bối cảnh thị trường đầy cạnh tranh. Nội dung cuộc phỏng vấn của Kinh tế Sài Gòn với ông Võ Minh Nhựt, Tổng giám đốc NS BlueScope Việt Nam dưới đây sẽ làm rõ hơn về điều này.

Trước khi BlueScope đưa nhà máy sản xuất thép mạ hợp kim và mạ màu tại Biên Hòa đi vào hoạt động năm 1993 với công nghệ tôn mạ 2 lớp (Nhôm - Kẽm) đầu tiên trên thị trường thì công nghệ sản xuất tôn mạ của Việt Nam còn tương đối thô sơ với Công nghệ mạ một lớp (Tôn mạ Kẽm). Sau đó 5-7 năm, các nhà sản xuất khác tại Việt Nam bắt đầu thay đổi công nghệ - chuyển từ công nghệ Tôn 1 lớp qua công nghệ Tôn lạnh 2 lớp, dần dần thúc đẩy công nghệ nội địa, phát triển sản phẩm và bắt đầu hình thành thị trường xuất khẩu.

Sự thay đổi của ngành này tại Việt Nam không hoàn toàn đến từ BlueScope. Nhưng cách đây 30 năm khi nhà máy của chúng tôi ở mảng hạ nguồn (Downstream) với thương hiệu BlueScope Lysaght® được vận hành tại Việt Nam đã mang đến “làn gió mới” cho công nghệ sóng tôn lúc bấy giờ với tôn “không vít” Lysaght® Klip-Lok® có liên kết đai kẹp âm, hệ mái có thể tự do di trượt dưới sự giãn nở nhiệt. Giải pháp này đã mở đường cho sự ra đời của các dòng tôn “không vít” sau này, góp phần vào sự phát triển của công nghệ lợp tôn nói riêng và sự phát triển của ngành xây dựng nói chung.

Nhà máy lớn nhất của NS BlueScope Việt Nam với vốn đầu tư 105 triệu đô la Mỹ, được xây dựng năm 2005 tại Khu công nghiệp Phú Mỹ 1 (Bà Rịa – Vũng Tàu).

Bên cạnh đó, nhà máy sản xuất tôn cuộn ở mảng trung nguồn (Midstream) của BlueScope là nhà máy đầu tiên ở Việt Nam sản xuất công nghệ mạ hợp kim nhôm kẽm (tôn 2 lớp). Nhưng đến nay đã có 17 nhà sản xuất tại Việt Nam chuyển qua công nghệ này với công suất hiện nay cung lớn hơn cầu nội địa khoảng 2,5 lần. Hầu hết các nhà sản xuất trong nước có thị trường xuất khẩu hơn 50% sản lượng.

Tại sao trong cả Đông Nam Á thì chỉ có NS BlueScope Việt Nam được chọn để ứng dụng công nghệ này ngoài nước Úc - vì họ thấy lực lượng sản xuất của chúng tôi đủ kinh nghiệm và có khả năng về kĩ thuật để kiểm soát rủi ro, cũng như Việt Nam chứng minh được chỉ số hiệu quả trong sản xuất qua nhiều năm liên tục. Điều này cũng đặt ra một thử thách: phải có đội ngũ giỏi để tiếp thu công nghệ.

Về thị trường, khi một công ty đưa ra công nghệ mới, khách hàng chưa biết thì phải xây dựng chiến lược marketing như thế nào, đầu tư thương hiệu ra sao, đào tạo cho khách hàng hiểu về sản phẩm mới như thế nào... Đây là một trong những khó khăn mà doanh nghiệp đi đầu về công nghệ phải vượt qua.

Song, có một điều làm chúng tôi rất vui là khi công ty cho ra đời những sản phẩm mới thì ngành hàng sẽ có xu hướng cùng đi theo, điều đó sẽ giúp thị trường ngày một nâng tầm về công nghệ và giúp cộng đồng ngày càng được hưởng lợi hơn.

Chiến lược của BlueScope chọn là cạnh tranh về giá trị sản phẩm, tạo những giá trị cho khách hàng chứ không cạnh tranh về giá cả.

Còn theo góc nhìn phát triển bền vững, hiện nay có vài việc mà BlueScope đang tập trung. Một phần đó là quy định từ tập đoàn bởi có những quy định buộc các doanh nghiệp tại các quốc gia phải làm như: an toàn sức khỏe cho nhân viên; trách nhiệm với nhà cung cấp; về tính chính trực trong kinh doanh – phòng chống vấn đề tham nhũng hằng năm cho nhân viên qua các khóa đào tạo hằng năm; đảm bảo vai trò bình đẳng của người phụ nữ…

Thậm chí có những việc NS BlueScope Việt Nam còn làm nhiều hơn quy định của tập đoàn như xây thêm phòng vệ sinh hoặc phòng thay đồ cho nữ, phòng vắt trữ sữa mẹ, tạo điều kiện để người phụ nữ không phải đi làm giờ giấc không thuận lợi...

NS BlueScope Việt Nam không muốn nhận mình là doanh nghiệp dẫn dắt công nghệ mà đây chỉ là kết quả đạt được. Thực tế khi công ty thay đổi công nghệ thì hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam đều thay đổi theo – điều này tốt khi đánh giá góc độ tạo giá trị chung cho xã hội.

Ngành thép đang khó khăn vì nhu cầu đang giảm rất nhiều. Nhu cầu dân dụng đang giảm mạnh do thắt chặt chi tiêu, giảm đầu tư xây nhà.

Còn về thị trường dự án, xây dựng công nghiệp, đầu tư tư nhân giảm khá nhiều. Phần vì lãi suất cao, phần vì thị trường xấu... ngoại trừ 1 phân khúc trong ngành công nghiệp còn phát triển là đầu tư FDI. Song, đó là những khó khăn hiện tại, ngắn hạn và sẽ qua đi. Tôi tin rằng thị trường Việt Nam còn nhiều tiềm năng và cơ hội phát triển.

Đó là việc rất nhiều nhân viên của chúng tôi gắn bó trên 10 năm với công ty. Để giữ một nhân viên làm việc lâu năm thì thu nhập là điều quan trọng nhưng không phải là yếu tố lớn nhất. Nhân viên của chúng tôi đã nhìn thấy những điều mà họ muốn gắn bó: môi trường làm việc thoải mái, được học hỏi, phát triển và gắn kết.

Bên cạnh đó, được làm trong môi trường mà họ cảm nhận được giá trị cốt lõi mà công ty xây dựng được thì nhân viên sẽ cảm kích và muốn gắn bó. Do đó, giá trị cộng đồng mà doanh nghiệp mang lại phải cao hơn việc tạo ra lợi nhuận. Tất nhiên doanh nghiệp phải hướng tới lợi nhuận nhưng nó chỉ là kết quả. Doanh nghiệp khi mang lại giá trị và đóng góp giá trị cho xã hội thì lợi nhuận, kết quả kinh doanh sẽ tự đến.

NS BlueScope Việt Nam không đặt mục tiêu dẫn đầu mà chỉ muốn làm tốt việc của mình. Dẫn đầu hay không là kết quả chứ không phải mục tiêu. Mục tiêu của chúng tôi là tạo được nhiều giá trị nhất cho khách hàng, cho cộng đồng nơi mình đầu tư sản xuất.

Giai đoạn sắp tới chúng tôi sẽ cùng với tập đoàn xây dựng hệ sinh thái của cả khu vực Đông Nam Á bao gồm khách hàng, những công ty trong ngành xây dựng, viện nghiên cứu... để có thể trao đổi và chia sẻ những vấn đề mới.

Khó khăn nhất chính là giai đoạn hiện tại, nhu cầu thị trường giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp thép đang gặp khó khăn và BlueScope cũng không nằm ngoài con số đó. Có 2 vấn đề cần phải nhìn nhận là về ngắn hạn cần phải vượt qua thử thách thế nào và tiếp tục tăng trưởng như thế nào trong tương lai. Để làm được điều này phải nhìn nhận mình đang gặp vấn đề gì và không được nghĩ mình là số một vì nếu nghĩ vậy sẽ không có “bài học” nào cần phải thay đổi.